| Archief Willemsfonds Gent (archief nr. 166) |
| Periode | 1868-2016 |
| Omvang en medium | 13,7 m |
| Archiefvormer | Willemsfonds Gent (1868-...)
Lees meer| Soort entiteit | Organisatie | | Geautoriseerde naam | Willemsfonds Gent | | Bestaansperiode | 1868-... | | Geschiedenis | Lokale afdeling van het Willemsfonds in Gent, opgericht in 1868.
Op 26 februari en 5 maart 1865 keurde de bestuursvergaderingen van het Willemsfonds onder impuls van voorzitter Julius Vuylsteke een aanpassing van de statuten goed, waardoor het mogelijk werd autonome locale afdelingen op te richten. Uiteindelijk duurde het nog tot 13 januari 1868 voordat in Gent effectief de eerste plaatselijke afdeling officieel gesticht werd. Onder de eerste bestuursleden bevonden zich Max Rooses, Karel Ledeganck, Julius De Vigne en Julius Sabbe.
Tijdens de daaropvolgende jaren ontstonden ook in andere steden plaatselijke afdelingen van het Willemsfonds. Omdat het Algemeen Bestuur ook zijn zetel had in Gent kreeg de stad een geprivilegieerde positie. Zo woonde een afgevaardigde van de afdeling de vergaderingen van het Algemeen Bestuur bij, en was omgekeerd een vertegenwoordiger van het Algemeen Bestuur aanwezig op het afdelingsbestuur. Er ontstonden vanaf de late jaren 1870 dan ook meer en meer wrijvingen tussen de afdelingen, die zich kristalliseerden rond de vraag of het Algemeen Bestuur al dan niet een exclusieve Gentse aangelegenheid mocht blijven. Uiteindelijk kwam het tot een vergelijk wanneer het Algemeen Bestuur in 1884 haar statuten wijzigde en meer inspraak voorzag voor niet-Gentenaars.
Op nationaal gebied betekende het einde van de negentiende eeuw een periode van verval voor het Willemsfonds. De Gentse afdeling ontwikkelde zich echter onder voorzitterschap van Paul Fredericq tot de meest bloeiende van de hele vereniging, met een min of meer constant aantal leden. Ze werkte samen met en werd financieel gesteund door een netwerk van antiklerikale en Vlaamsgezinde Gentse verenigingen – een nawerking van het orangisme. Ze hielden zich bezig met cultuur, onderwijs, volksopvoeding en de Vlaamse zaak. In het archief van de afdeling is communicatie terug te vinden met onder andere De Taal is gans het Volk, ’t Zal wel gaan, Van Crombrugghe’s Genootschap, L’Avenir, De Eendracht en de Zetternamskring. In een significant aantal gevallen zetelde één en dezelfde persoon in besturen van meerdere verenigingen, deelden verenigingen lokalen of organiseerden ze samen activiteiten. In die context opereerden wellicht ook de verschillende tijdelijke commissies, zoals de Commissie der Tentoonstelling van Oudheden en Kunstvoorwerpen in 1872.
Zoals alle andere afdelingen stond WF-Gent in zijn dagelijkse werking in voor de volksvoordrachten, de volksbibliotheken, de liederavonden en de ondersteuning van antiklerikale en/of Vlaamsgezinde onderwijsinitiatieven. Daarbij kon gerekend worden op toelagen van het Algemeen Bestuur.
Gedurende de twintigste eeuw nam, door de opkomst van politiek en levensbeschouwelijk neutrale openbare bibliotheken, het belang van de Volksbibliotheken af. Tijdens de laatste decennia verlegde het Willemsfonds het accent van traditionele voordrachten en concerten naar socio-culturele activiteiten die meer in de smaak vallen bij een hedendaags publiek.
Anno 2017 is de vereniging nog steeds actief. |
|
| Bereik en inhoud | Het archief bevat stukken m.b.t. de stichting van de afdeling, stukken m.b.t. de bestuurswerking, briefwisseling, stukken m.b.t. de ledenadministratie, stukken m.b.t. de organisatie van activiteiten, financiële stukken en stukken over de werking van de volksbibliotheken.
Het archief bevat ook affiches.
Het archief werd gevormd door de vereniging (19e eeuw) en bestuursleden Karel Lerou, Laurence Van Poucke, Willy Bultereys, Bob Schatteman, Robert Van Geluwe en Angela Eggermont-Van Geluwe (20e eeuw). |
| Toegangen | Deelinventaris (1868-2004) beschikbaar (archief raadpleegbaar met voorwaarden/beperkingen) |
| Ordening | Standaardschema verenigingsarchief, zie de inventaris. Het archief werd opgedeeld in twee hoofdstukken (19e eeuw / 20e eeuw). |
| Voorwaarden voor raadpleging | Geïnventariseerd gedeelte: de stukken ouder dan 30 jaar zijn raadpleegbaar mits ondertekening van een onderzoekscontract, de stukken jonger dan 30 jaar zijn niet raadpleegbaar. De niet geïnventariseerde stukken zijn niet raadpleegbaar. Lees onze disclaimer raadpleging van archieven. |
| Voorwaarden voor reproductie | Standaardvoorwaarden, zie het leeszaalreglement. |
| Taal en schrift | Nederlands / Standaardschrift |
| Fysieke kenmerken en technische vereisten | Papier / Geen |
| Verwerving | Geschonken door Willemsfonds Nationaal in 1982, Willemsfonds Gent tussen 2002 en 2016, Bob Schatteman in 2004, Leo Ponteur tussen 2005 en 2014, de Bibliotheekvereniging van het Willemsfonds in 2005, Daniël Van De Walle in 2006, Danny Neirinckx in 2011 en de erfgenamen van Angela Van Geluwe-Eggermont in 2015. |
| Selectie | Geen selecties uitgevoerd, wel dubbels verwijderd. |
| Beelddocumenten | Affiche (170)
Archief (1)
Foto (64)
Kaarten en plannen (3)
Object (2)
Plaket (10)
Tekeningen en prenten (10)
Video (1)
Vlag (2) |
| Persistente url | https://hdl.handle.net/21.12117/1253858 |
