| Archief Diesterweg’s Hulpkas voor Behoeftige Schoolkinderen (Antwerpen) (archief nr. 2) |
| Periode | 1892-2019 |
| Omvang en medium | 16,54 m |
| Archiefvormer | Diesterweg’s Hulpkas voor Behoeftige Schoolkinderen (Antwerpen) (1894-...)
Lees meer| Soort entiteit | Organisatie | | Geautoriseerde naam | Diesterweg’s Hulpkas voor Behoeftige Schoolkinderen (Antwerpen) | | Bestaansperiode | 1894-... | | Geschiedenis | In 1894 breidde de onderwijzersvereniging Diesterweg haar activiteiten uit met de oprichting van Diesterweg’s Hulpkas voor Behoeftige Schoolkinderen. Deze hulpkas wilde steun bieden aan kinderen van minder gegoede gezinnen in de lagere Antwerpse gemeentescholen door het
financieren van soep en kledij. Om de gezondheid van de Antwerpse schoolkinderen te verbeteren, nam de Hulpkas vervolgens het initiatief verzwakte kinderen een tijdje van de buitenlucht te laten proeven: in augustus 1895 trok de eerste vakantiekolonie naar het Kasteel Hickendorf in Westmalle. Al snel kwam de vereniging tot de vaststelling dat een vakantieverblijf van beperkte duur gunstig was voor de kinderen, maar niet volstond. Het plan voor een “bestendige schoolkolonie” ontstond. Om de plannen te realiseren werd in Heide-Kalmthout grond aangekocht. Op 17 juli 1904 werd de schoolkolonie ingehuldigd. Zwakke kinderen konden er gedurende enkele maanden verblijven om terug op krachten te komen. Van jaar tot jaar vergrootte Diesterweg’s Hulpkas zowel het aantal kolonisten als de verblijfsduur, zodat vóór de Eerste Wereldoorlog gedurende
9 maanden per jaar een honderdtal kinderen van een kuur kon genieten. In een tijd waar de schoolplicht nog niet bestond, verlaagden de acties van Kring Diesterweg, de Hulpkas en de Schoolkolonie tevens de drempel om kansarme kinderen toch op de schoolbanken te krijgen.
Na de grondige vernieuwing en vergroting van de “schoolvilla” in 1921 verbleven er regelmatig een 200-tal kinderen. De schoolkolonie was een openluchtschool. Het gebouw was gelegen middenin de heide en de staf benutte dan ook ten volle de mogelijkheid om de stadskinderen in te wijden in de fauna en flora van het domein.
Na de Eerste Wereldoorlog verminderde de werking van de onderwijzersvereniging Diesterweg. De Hulpkas werd in 1920 dan ook een zelfstandige organisatie. In 1922 werd ze omgevormd tot een vzw. Diesterweg’s Hulpkas werd gefinancierd door omhalingen in cafés en op allerlei feesten,
kunstavonden ingericht door de zangafdeling en subsidies van het stadsbestuur (en vanaf 1919 van de staat en de provincie). De Hulpkas werd ook gesteund door andere verenigingen, zoals de Koninklijke Kring De Mieren, die bij het inrichten van feesten, bals en voorstellingen de
winst overmaakten.
Na de zware oorlogsjaren 1940-1945, tijdens dewelke de infrastructuur van Diesterweg zwaar had geleden, kwamen vele veranderingen die sterk ingrepen in het dagelijkse leven van het tehuis. De kolonie paste zich aan de eisen van de tijd aan, vele moderniseringsprojecten werden doorgedreven en er werd aan de ouders een tussenkomst gevraagd. De schoolkolonie kende na de oorlog een nieuwe bloeiperiode. Zo bereidden de kinderen van Diesterweg vele theatervoorstellingen voor, vaak met de hulp van bekende artiesten. Omdat de Hulpkas de stijgende kosten niet meer kon dragen, werden de schoolvilla en het omliggende domein in 1963 overgedragen aan de Stad Antwerpen. Tot op vandaag wordt het
gebruikt voor de organisatie van bosklassen en vakantieverblijven voor de Antwerpse schooljeugd.
Diesterweg's Hulpkas bleef na de overname haar werkzaamheden voortzetten volgens artikel 1 van haar statuten, nl. “aan minder-gegoede zwakke leerlingen der gemeentelijke scholen van Antwerpen (kleuterscholen - lagere scholen - voortgezet onderwijs) een kolonieverblijf, een deelname aan bos-, zee-, en sneeuwklassen waarborgen wanneer van de ouders een tussenkomst vereist wordt die ze niet kunnen betalen”. Dit gebeurt tot op de dag van vandaag na een sociaal onderzoek en binnen de perken van de financiële mogelijkheden van de vereniging.
Voorzitters van de vereniging waren Jan Lemmers (1894-1911), Jef Claessens (1911-1913), Huib Serneels (1913-1950), Nand Geefs (1950-1960), Jules de Cnodder (1960-1967), Felix Dorikens (1967-1975), Clem Ceuppens (1975-1980), Hilda Schryvers-Van den Broeck (1980-
1991), Fernand Van Besauw (1991-[1995]). |
|
| Bereik en inhoud | Het archief bevat o.a. statuten, stukken m.b.t. de bestuurswerking, de werking, activiteiten en vieringen, briefwisseling, financiële stukken, personeelsdossiers en dossiers m.b.t. de Schoolvilla.
Het archief bevat eveneens iconografisch materiaal zoals voorwerpen, affiches en diploma's, vlaggen, foto's en prentkaarten, medailles en gedenkpenningen. |
| Toegangen | Deelinventaris (1892-2009) beschikbaar (archief raadpleegbaar met voorwaarden/beperkingen) |
| Ordening | Standaardschema verenigingsarchief, zie de inventaris. |
| Voorwaarden voor raadpleging | Geïnventariseerd gedeelte: de stukken ouder dan 50 jaar zijn raadpleegbaar mits ondertekening van een onderzoekscontract, de stukken jonger dan 50 jaar zijn niet raadpleegbaar. De niet geïnventariseerde stukken zijn niet raadpleegbaar. Lees onze disclaimer raadpleging van archieven. |
| Voorwaarden voor reproductie | Standaardvoorwaarden, zie het leeszaalreglement. |
| Taal en schrift | Nederlands / Standaardschrift |
| Fysieke kenmerken en technische vereisten | Papier / Geen |
| Verwerving | Geschonken door Diesterweg's Hulpkas en bestuursleden Hilda Schrijvers en Louis Van Rompaey tussen 1994 en 2020. |
| Selectie | Geen selecties uitgevoerd. |
| Aanvullingen | De vereniging draagt nog regelmatig recente dossiers over aan het Liberaal Archief. |
| Bestaan en bewaarplaats van originelen | Er bevindt zich nog archief in het Letterenhuis (Antwerpen). |
| Beelddocumenten | Affiche (6)
Audio (1)
Diploma (15)
Foto (460)
Kaarten en plannen (10)
Kledij en textiel (2)
Medaille (27)
Object (48)
Plaket (3)
Postkaart (551)
Tekeningen en prenten (2) |
| Persistente url | https://hdl.handle.net/21.12117/1253714 |
