| Archiefcategorieën: | 00 Archievenoverzicht Thematisch overzicht Personen en families |
| Archief Jan Baptist Hereng (archief nr. 1847) | |
| Periode | 1940-1950 |
| Omvang en medium | 0,11 m |
| Archiefvormer | Jan Baptist Hereng (16.3.1886 - 22.12.1983) Lees meer |
| Bereik en inhoud | Het archief bevat vnl. stukken betreffende Het Laatste Nieuws en de onroerende eigendommen van Julius Hoste jr. tijdens de Tweede Wereldoorlog. Achtergrondinformatie archief Julius Hoste, directeur-eigenaar van het krantenbedrijf Het Laatste Nieuws (met ca. 300 personeelsleden), had in mei 1940 zowel aan de redactie als in de krant verklaard dat het blad niet onder Duitse censuur zou verschijnen. Hij had zijn voorzorgen genomen om, als de Duitsers Brussel bereikten, Het Laatste Nieuws verder in Oostende uit te geven. Midden mei vertrok hij dan ook met een deel van de redactie naar de kust. Hij had het personeel uitbetaald tot eind juni en liet bij boekhouder Jan Hereng een som geld achter, o.m. voor wie werkloos achterbleef. Hoste had Hereng ook aangesteld om tijdens zijn afwezigheid zijn belangen te behartigen. Hoste reisde door naar Limoges, samen met onder anderen hoofdredacteur Marcel Stijns en administratief directeur Cyriel Baeyens, met het idee om eventueel in Frankrijk een blad uit te geven. Kort daarna reisde hij naar Groot-Brittannië, waar hij op 21 juni 1940 aankwam. Inmiddels was halfweg mei het Duitse leger Brussel binnengetrokken. Uit vrees voor inbeslagname van de installaties van de krant door de bezetter, besloten onder anderen Georges Van Acker, chef van de publiciteitsdienst, en Jacques Bartholomeus Vink, toekomstige schoonvader van Elisabeth Hoste, de oudste dochter van Julius Hoste jr. (huwde met Frans Vink op 7 mei 1941) om zelf de krant opnieuw uit te geven. De Duitsers gaven de toestemming voor de uitgave van een neutraal blad. Vink werd directeur, Van Acker verantwoordelijk uitgever, en Jan Hadermann, de vroegere redactiesecretaris, hoofdredacteur. Enkele redactieleden bleken wel extremistische sympathieën te hebben. Het personeel werd onder druk gezet om het werk te hervatten. Het eerste oorlogsnummer van Het Laatste Nieuws verscheen op 18 juni 1940. Aldus werd Het Laatste Nieuws een “gestolen krant”, zijnde een krant die tijdens de bezetting tegen de wil van de eigenaar verscheen. Eind juni keerde Cyriel Baeyens, vertrouwensman van Hoste, terug uit Frankrijk. In april 1938 had Hoste, tijdens zijn ministerschap, aan Baeyens een volmacht verleend om in zijn naam het bedrijf te leiden. Toen kort daarop de regering viel, en Hoste zelf weer het roer van Het Laatste Nieuws in handen nam, verviel deze volmacht de facto, maar dit werd nooit geformaliseerd. In 1940 beriep Baeyens zich op die volmacht om zelf de controle van de krant over te nemen: hij vond Van Acker onbetrouwbaar, en hij wilde de extremistische redactieleden neutraliseren. Op 10 juli nam hij de plaats van Van Acker in als verantwoordelijk uitgever. Baeyens genoot echter het vertrouwen van de Duitse bezetter niet, die hem op 26 juli reeds aan de deur zette. Eind september werd hij definitief afgezet. Op hetzelfde moment verliet ook Jacques Bartholomeus Vink de krant. Boekhouder Jan Hereng werd door de Duitsers voorlopig als verantwoordelijke aangeduid, tot op 21 november Georges Van Acker officieel opnieuw als uitgever werd aangesteld. Samen met Hadermann had hij de krant (en het vermogen) overgenomen en ze schrokken ook niet terug voor pro-Duitse propaganda en publiciteit voor collaborerende Nieuwe-Ordebewegingen. Begin 1943 werden zowel Van Acker als Hadermann door de Duitsers aan de kant gezet en vervangen door extremisten. Vlak na de bevrijding keerden Hoste en Stijns terug naar Brussel en lieten, met een nieuwe redactieploeg, Het Laatste Nieuws reeds op 5 september 1944 weer verschijnen. In november 1945 kwam de zaak van het gestolen Het Laatste Nieuws voor de Krijgsraad. Van Acker en Hadermann werden veroordeeld tot levenslange dwangarbeid, Baeyens tot 5 jaar gevangenisstraf. In beroep, in november 1946, werden deze straffen verminderd tot 15 jaar gevangenisstraf voor Van Acker en 2 jaar voor Baeyens (Hadermann was niet in beroep gegaan). Bronnen: Harry Van Velthoven, Zwerver in Niemandsland. Julius Hoste en zijn Londens oorlogsdagboek, Gent, Academia Press/Liberaal Archief, 2005 | Diverse artikels in Het Laatste Nieuws over de processen (november 1945; november 1946). Zie ook het Archief Familie Hiel-De Veen-Hereng (archief nr. 1704). |
| Toegangen | Inventaris beschikbaar (archief raadpleegbaar met voorwaarden/beperkingen) |
| Ordening | Zie de inventaris. |
| Voorwaarden voor raadpleging | Het archief is raadpleegbaar mits ondertekening van een onderzoekscontract. Lees onze disclaimer raadpleging van archieven. |
| Voorwaarden voor reproductie | Standaardvoorwaarden, zie het leeszaalreglement. |
| Taal en schrift | Nederlands / Standaardschrift |
| Fysieke kenmerken en technische vereisten | Papier / Geen |
| Verwerving | Geschonken door Willy Dehondt (2005). |
| Geschiedenis van het archief | De stukken werden een tijd bewaard door Herman Liebaers, voor ze via Willy Dehondt aan het Liberaal Archief geschonken werden. |
| Selectie | Geen selecties uitgevoerd. |
| Persistente url | https://hdl.handle.net/21.12117/15689148 |
