| Archief Willem Pelemans (archief nr. 22) |
| Periode | 1923-1991 |
| Omvang en medium | 6,64 m |
| Archiefvormer | Willem Pelemans (Antwerpen, 6.4.1901 - Sint-Agatha-Berchem, 29.10.1991)
Lees meer| Soort entiteit | Persoon | | Geautoriseerde naam | Willem Pelemans | | Bestaansperiode | Antwerpen, 6.4.1901 - Sint-Agatha-Berchem, 29.10.1991 | | Geschiedenis | Componist, musicoloog, muziekcriticus, radiomedewerker, leerkracht, docent muziekgeschiedenis aan het Conservatorium van Mechelen, muziekrecensent / redacteur van Het Laatste Nieuws.
Willem Pelemans is geboren te Antwerpen op 6 april 1901. Tot zijn 13de heeft hij zijn jeugd doorgebracht in Rijsel, daarna verhuisde het gezin naar Brussel. Zijn vader was kleermaker en een Vlaamsgezinde liberaal. Willem trouwde met Jeanne Goidzeels en samen kregen ze twee dochters, Leentje en Siska. Willem Pelemans heeft niet minder dan drie loopbanen achter de rug: onderwijzer, componist en muziekrecensent. Hij behaalde zijn diploma aan de Normaalschool Karel Buls te Brussel en heeft als onderwijzer les gegeven tot in 1951, waarna hij zich volledig toelegde op zijn muzikale en journalistieke activiteiten. Zijn roeping als componist kwam eigenlijk vrij laat. Tijdens de Eerste Wereldoorlog hadden zijn ouders een piano gekocht voor zijn zus, maar het was vooral Willem die er op speelde. Een leuke anekdote is het feit dat hij bij het ingangsexamen van de Normaalschool een nul kreeg voor muziek. Tijdens zijn opleiding van onderwijzer kreeg hij één uur notenleer. De liedjes die hij tijdens zijn jeugd in Rijsel had leren kennen, probeerde hij nu in noten om te zetten. Daarnaast volgde hij nog extra lessen in harmonie, contrapunt en orkestratie. Hij was dus grotendeels een autodidact.
Via het Willemsfonds zette hij zijn eerste stappen in het Brusselse cultuurleven. Hij maakte gretig gebruik van de muziekgeschriften uit de bibliotheek van het Willemsfonds en in 1922 werd hij pianistbegeleider op hun zangavonden. In de jaren 1920 was hij vooral actief in het huis Pleyel en de Vlaamse Club. In 1931 sloot hij zich aan bij het jonge avant-gardistische toneelgezelschap Rataillon, waarvoor hij de muziek componeerde.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest hij zich terugtrekken uit het openbaar leven, aangezien hij een gekend vrijzinnige was. In die tijd componeerde hij veel en schreef hij muziektheoretische en muziekhistorische werken. In 1948 werd hij benoemd tot leraar in de muziekgeschiedenis aan het Conservatorium van Mechelen en op vraag van Julius Hoste werd hij eveneens leraar in de muziekgeschiedenis aan de school voor journalisten. Van 1967 tot 1986 was Willem lid van de Commissie voor Toezicht bij de Nederlandse afdeling van het Koninklijk Muziekconservatorium te Brussel. In 1960 was hij medestichter van de Unie van Belgische Componisten, waarvan hij van 1972 tot 1981 voorzitter was. Tenslotte was hij ook lid van de Commissie van Advies tot Bevordering van de Muziekcultuur in het Vlaamse Landsgedeelte.
Zijn loopbaan in de muziekjournalistiek begon in de jaren 1930. Zijn eerste artikels als muziekrecensent verschenen in het Antwerpse kunstweekblad Pan en daarnaast onder meer in Moderne School, Onze tijd, Maandblad voor hedendaagsche Muziek... Van 1932 tot 1938 was hij
producer bij de liberale radio-omroep Librado. Bij de NIR was hij titularis van de muziekkroniek. Hij hield ook veel voordrachten voor het Willemsfonds en het Davidsfonds. Zoals reeds vermeld hield hij zich tijdens de Tweede Wereldoorlog op de achtergrond. Na de bevrijding in juni 1944 zocht hij, op vraag van eigenaar Julius Hoste, een aantal mensen samen om de basis te vormen van de redactie van Het Laatste Nieuws. Hij werd er halftijds muziekcriticus, tot hij in 1951 het lesgeven opgaf en voltijds redacteur werd bij dezelfde krant. Tussen 1953 en 1986 was hij commentator van de Koningin Elisabeth-wedstrijden en ook bij de Pro Civitate-wedstrijden en op het Europees Muziekfestival voor de Jeugd (Neerpelt) was hij een graag geziene gast. In 1986 ging hij op rust en schreef hij zijn mémoires. Hij werd op 11 september 1991 gehuldigd met de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap. Hij stierf op 31 oktober 1991. |
|
| Bereik en inhoud | Het archief bevat algemene stukken zoals zijn memoires, briefwisseling, stukken m.b.t. huldigingen e.a. Daarnaast bevat het ook stukken m.b.t. Pelemans als componist (partituren, programmaboekjes, …) en als criticus en pedagoog (teksten van radio-uitzendingen, van krantenartikels, ...). Er zijn ook foto’s, medailles en affiches aanwezig. Het archief bevat ook stukken van zijn echtgenote Jeanne Goidzeels. |
| Toegangen | Inventaris beschikbaar (archief raadpleegbaar met voorwaarden/beperkingen) |
| Ordening | Zie de inventaris. |
| Voorwaarden voor raadpleging | De stukken ouder dan 30 jaar zijn raadpleegbaar mits ondertekening van een onderzoekscontract, de stukken jonger dan 30 jaar zijn niet raadpleegbaar. Lees onze disclaimer raadpleging van archieven. |
| Voorwaarden voor reproductie | Standaardvoorwaarden, zie het leeszaalreglement. |
| Taal en schrift | Nederlands / Standaardschrift |
| Fysieke kenmerken en technische vereisten | Papier / Geen |
| Verwerving | Geschonken door Willem Pelemans en later zijn dochters Siska en Helema tussen tussen 1989 en 2001. |
| Selectie | Geen selecties uitgevoerd. |
| Beelddocumenten | Affiche (5)
Archief (1)
Diploma (2)
Foto (164)
Medaille (1)
Object (1)
Plaket (4)
Postkaart (2)
Schilderij (2)
Tekeningen en prenten (1) |
| Persistente url | https://hdl.handle.net/21.12117/1251737 |
